หัวใจสำคัญ: ธรรมชาติและวิสัยของพระเจ้า

พระเจ้าคือพระวิญญาณ

(ศึกษาบทนำและคำอธิบายเกี่ยวกับเรื่องชุดนี้โดยรวม ได้ที่ หัวใจสำคัญ: บทนำ)

ในยอห์นบทที่ 4 เมื่อพระเยซูพูดคุยกับหญิงชาวสะมาเรียที่บ่อน้ำ พระองค์บอกเธอว่า

พระเจ้าทรงเป็นพระวิญญาณ และผู้ที่นมัสการพระองค์ต้องนมัสการด้วยจิตวิญญาณและความจริง[1]

พระเยซูบอกว่าพระเจ้าคือพระวิญญาณ พระเจ้าไม่ได้ถูกสร้างขึ้นมา ฉะนั้นพระองค์ไม่ใช่วิญญาณที่ถูกสร้างขึ้นมาเช่นกัน การที่พระเจ้าไม่ได้ถูกสร้างขึ้นมา พระองค์จึงแตกต่างไปในแง่ของแก่นแท้หรือตัวตน จากสิ่งสร้างสรรค์ทั้งปวง พระองค์ไม่ได้ประกอบด้วยอะไรที่ถูกสร้างขึ้นมา พระองค์ไม่ได้ประกอบด้วยสสาร พระองค์ไม่ใช่พลังงาน อากาศ หรือเนื้อที่ ทั้งหมดนี้ล้วนเป็นสิ่งที่สร้างสรรค์ขึ้นมา พระองค์มีตัวตนที่แตกต่างไป พระองค์ครอบครองลักษณะที่แตกต่างอย่างชัดเจนจากทุกสิ่งที่ถูกสร้างขึ้นมา รวมไปถึงทูตสวรรค์และวิญญาณมนุษย์ มนุษย์เป็นตัวตนที่มีวิญญาณ ส่วนทูตสวรรค์มีตัวตนที่จับต้องไม่ได้ ไม่ใช่สสาร ทว่าทั้งมนุษย์และทูตสวรรค์ถูกสร้างขึ้นมา ซึ่งแตกต่างไปจากพระเจ้า

พระเจ้าเป็นอมตะในฐานะวิญญาณ พระองค์มีอยู่จริง เหนือล้ำสิ่งอื่นใดที่เราล่วงรู้ สิ่งใดอื่นที่มีตัวตน “ไม่ความนึกคิดใดยิ่งใหญ่กว่า”[2] พระองค์ยิ่งใหญ่เหลือเกิน ทุกสิ่งบังเกิดขึ้นมาได้เพราะพระองค์ พระองค์เป็นแหล่งที่มาของทุกสิ่ง และทุกชีวิต

ดังที่ผู้ประพันธ์ชื่อ เวย์น กรูเด็ม อธิบายไว้ว่า เราอาจถามว่าทำไมพระเจ้ามีตัวตนเช่นนี้ ทำไมพระเจ้าเป็นพระวิญญาณ เราพูดได้แต่ว่านี่เป็นตัวตนยิ่งใหญ่ที่สุด ยอดเยี่ยมที่สุด! นี่เป็นสภาพเหนือล้ำกว่าอะไรทั้งสิ้นที่เราล่วงรู้ เมื่อทำสมาธิตรึกตรองถึงข้อเท็จจริงนี้ ก็น่าทึ่งใจจริงๆ[3]

เนื่องจากพระเจ้ามีตัวตนที่แตกต่างไปลิบลับ เหนือล้ำกว่าพวกเรายิ่งนัก เราก็ไม่อาจเข้าใจแก่นแท้หรือสภาพของพระองค์ได้อย่างสิ้นเชิง

พระเจ้ามีสภาพที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า

พระเจ้ามีสภาพที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า เรามองไม่เห็นพระองค์

พระองค์ผู้เดียวเป็นอมตะ และทรงสถิตในความสว่างที่ซึ่งไม่มีใครเข้าไปถึง ผู้ซึ่งมนุษย์ไม่เคยเห็น และเห็นไม่ได้ เกียรติและฤทธานุภาพจงมีแด่พระองค์นั้นสืบไปเป็นนิจ อาเมน[4]

ไม่มีใครเคยเห็นพระเจ้าในเวลาใดเลย พระบุตรองค์เดียวที่บังเกิดมา ผู้ทรงสถิตในพระทรวงของพระบิดา พระองค์ได้ทรงสำแดงพระเจ้าแล้ว[5]

ไม่มีผู้ใดได้เห็นพระบิดา นอกจากท่านที่มาจากพระเจ้า ท่านนั้นแหละได้เห็นพระบิดาแล้ว[6]

ไม่มีผู้ใดเคยเห็นพระเจ้า ไม่ว่าเวลาใด ถ้าเรารักซึ่งกันและกัน พระเจ้าก็ทรงสถิตอยู่ในเรา และความรักของพระองค์ก็สมบูรณ์อยู่ในเรา[7]

บัดนี้ เกียรติและสง่าราศีจงมีแด่พระมหากษัตริย์ผู้ทรงพระเจริญอยู่นิรันดร์ ผู้ทรงเป็นองค์อมตะ ซึ่งมิได้ปรากฏแก่ตา พระเจ้าผู้ทรงพระปัญญาแต่พระองค์เดียว สืบไปเป็นนิจ อาเมน[8]

คำถามที่เกิดขึ้นเป็นธรรมดา เมื่ออ่านข้อพระคัมภีร์ข้างต้นก็คือ “แล้วเรื่องราวในพระคัมภีร์เดิมที่ผู้คนเห็นพระเจ้าล่ะ” ตัวอย่างเช่น โมเสสบนภูเขาไซนาย

โมเสสจึงกราบทูลว่า “ขอทรงโปรดสำแดงสง่าราศีของพระองค์แก่ข้าเถิด” พระองค์จึงตรัสว่า “เราจะให้คุณความดีของเราประจักษ์แจ้งต่อหน้าเจ้า และเราจะประกาศนามของเราคือ เยโฮวาห์ ให้ประจักษ์ต่อหน้าเจ้า เราประสงค์จะโปรดปรานผู้ใด เราก็จะโปรดปรานผู้นั้น และเราประสงค์จะเมตตาแก่ผู้ใด เราก็จะเมตตาผู้นั้น”

พระองค์จึงตรัสว่า “เจ้าจะเห็นหน้าของเราไม่ได้ เพราะมนุษย์เห็นหน้าเราแล้วจะมีชีวิตอยู่ไม่ได้” พระเยโฮวาห์ตรัสอีกว่า “ดูเถิด มีที่แห่งหนึ่งอยู่ใกล้เรา เจ้าจงไปยืนอยู่บนศิลานั้น แล้วขณะเมื่อสง่าราศีของเราผ่านไป เราจะซ่อนเจ้าไว้ในช่องศิลา และจะบังเจ้าไว้ด้วยมือเรา จนกว่าเราจะผ่านไป เมื่อเราเอามือของเราออกแล้ว เจ้าจะเห็นหลังของเรา แต่หน้าของเราเจ้าจะมิได้เห็น”[9]

มีข้ออื่นๆ เมื่อพระเจ้าแสดงพระองค์ต่อผู้คนในพระคัมภีร์เดิม เช่น อับราฮาม ชนชาติอิสราเอล เมื่อพวกเขาเร่ร่อนไปในทะเลทราย และผู้อาวุโสของชาวอิสราเอล

พระเยโฮวาห์ทรงปรากฏแก่เขาที่ราบของมัมเร และเขานั่งอยู่ที่ประตูเต็นท์ในเวลาแดดร้อน เขาจึงเงยหน้าขึ้นมอง ดูเถิด มีชายสามคนยืนอยู่ข้างเขา เมื่อเขาเห็นท่านเหล่านั้นจึงวิ่งจากประตูเต็นท์ไปต้อนรับ  และก้มหน้าลงกับพื้น และพูดว่า “เจ้านายของข้าพเจ้า ถ้าบัดนี้ข้าพเจ้าเป็นที่โปรดปรานในสายตาของท่าน ขอท่านโปรดอย่าผ่านไปจากผู้รับใช้ของท่านเลย”[10]

พระเยโฮวาห์เสด็จนำทางพวกเขาในเวลากลางวัน ด้วยเสาเมฆ และตอนกลางคืนด้วยเสาเพลิง ให้เขามีแสงสว่างเพื่อจะได้เดินทาง ทั้งกลางวันและกลางคืน[11]

ครั้งนั้นโมเสสกับอาโรน นาดับและอาบีฮู และพวกผู้ใหญ่เจ็ดสิบคนของอิสราเอลขึ้นไปอีก เขาทั้งหลายได้เห็นพระเจ้าแห่งอิสราเอล และพื้นที่รองพระบาทเป็นดุจพลอยไพทูรย์สุกใสเหมือนท้องฟ้าทีเดียว พระองค์มิได้ลงโทษบรรดาหัวหน้าชนชาติอิสราเอล เขาทั้งหลายได้เห็นพระเจ้า และได้ดื่มกิน[12]

เห็นได้ชัดว่า พระเจ้าแสดงพระองค์ต่อผู้คน ในรูปแบบซึ่งเขามองเห็นได้ สิ่งที่เขาเห็นคือสิ่งที่เรียกว่า “การปรากฏกายของพระเจ้า” ซึ่งเป็นการแสดงตนให้ประจักษ์ชัด การเห็นการปรากฏกายของพระเจ้านั้น แตกต่างจากการเห็นตัวตนหรือแก่นแท้ของพระเจ้าอย่างครบถ้วนสมบูรณ์

เดวิด เบิร์ก อธิบายไว้ดังนี้

โมเสสอยากเห็นพระเจ้า ดังนั้นพระเจ้าจึงบอกว่าจะให้เขาเห็นด้านหลังของพระองค์! (อพยพ 33:23) แน่นอนว่าจริงๆแล้วพระองค์หมายความว่า “อย่างน้อยที่สุดที่เราให้เจ้าเห็นได้ ส่วนต่ำต้อยที่สุดของเรา ซึ่งให้เห็น หรือเข้าใจ หรือหยั่งรู้ได้!”[13]

พระเจ้ามีลู่ทางในการสำแดงพระองค์เองให้เห็น ซึ่งนักศาสนศาสตร์เรียกว่า “การปรากฏกายของพระเจ้า” หรือ “กายของพระเจ้า” ซึ่งเป็นตัวแทนทางวัตถุที่มองเห็นได้ของพระเจ้า[14]

ผู้คนในพระคัมภีร์เดิมที่เคยเห็นพระเจ้า สามารถมองเห็นรูปแบบภายนอก หรือภาพสะท้อนของพระเจ้า ที่เรียกว่า การปรากฏกายของพระเจ้า นี่ไม่ใช่สภาพหรือแก่นแท้ทั้งสิ้นของพระเจ้า ไม่ใช่ว่าเขาเห็นสภาพทั้งหมดของพระเจ้า เพราะไม่มีใครมองเห็นเช่นนั้น แล้วมีชีวิตอยู่[15]

แน่นอนว่าพระเยซูคือพระเจ้า และพระองค์ดำเนินอยู่ในโลก มีผู้คนมากมายได้เห็นพระองค์ และเขายังมีชีวิตอยู่ เขาเห็นพระเจ้าในร่างพระบุตรมาจุติ ซึ่งหมายความว่า “มีร่างทางเนื้อหนัง” เขาจึงได้เห็นพระเจ้าในร่างมนุษย์ ซึ่งไม่ใช่สภาพครบถ้วนของพระเจ้า ในสง่าราศีทั้งสิ้น เปโตร ยากอบ และยอห์น เห็นพระเยซูแปลงร่างบนภูเขา แต่ก็อีกนั่นแหละ เขาไม่ได้เห็นพระเจ้าในสภาพที่ครบถ้วน ตามข้อพระคัมภีร์ ไม่มีใครเคยเห็นพระเจ้า และมีชีวิตอยู่ อย่างไรก็ตาม แม้แต่ส่วนที่เขาได้เห็น เขาก็ตื้นตันใจอย่างท่วมท้น

พระเยซูทรงพาเปโตร ยากอบ และยอห์น น้องชายของยากอบ ขึ้นภูเขาสูงแต่ลำพัง แล้วพระกายของพระองค์เปลี่ยนไปต่อหน้าเขา พระพักตร์ของพระองค์ทอแสงเหมือนแสงอาทิตย์ ฉลองพระองค์ก็ขาวผ่องดุจแสงสว่าง[16]

ฝ่ายเปโตรทูลพระเยซูว่า “พระอาจารย์เจ้าข้า ซึ่งเราอยู่ที่นี่ก็ดี ให้พวกข้าพระองค์ทำพลับพลาสามหลัง สำหรับพระองค์หลังหนึ่ง สำหรับโมเสสหลังหนึ่ง สำหรับเอลียาห์หลังหนึ่ง ที่เปโตรพูดอย่างนั้นก็เพราะไม่รู้จะว่าอย่างไร ด้วยเขาหวาดกลัวนัก”[17]

Anthropomorphism (ความเหมือนมนุษย์)

เนื่องจากพระเจ้าเป็นบุคคลผู้ที่รักเรา และต้องการให้เรารู้จักและรักพระองค์ พระองค์ได้เผยลักษณะเฉพาะเจาะจงเกี่ยวกับพระองค์ต่อมนุษย์ ผ่านพระคำของพระองค์ เพื่อบ่งบอกต่อเราว่าพระองค์เป็นเช่นไร พระองค์สื่อความเกี่ยวกับพระองค์ ในแง่ที่เราเข้าใจได้ ฉะนั้นเมื่อพูดคุยกับผู้คนเช่น อับราฮาม โมเสส และผู้พยากรณ์ พระองค์กล่าวด้วยถ้อยคำที่เขาเข้าใจ โดยใช้ภาษาอธิบายที่เขาเชื่อมโยงได้

สื่อความหมายอย่างหนึ่งในการทำเช่นนั้นก็คือ ผ่านการใช้สิ่งที่เรียกว่า anthropomorphisms คือความเหมือนมนุษย์ คำว่า anthropomorphic มาจากคำกรีกสองคำ คำหนึ่งหมายถึง “มนุษย์” อีกคำหนึ่งหมายถึง “รูปร่างสัณฐาน” anthropomorphism เมื่อเกี่ยวโยงถึงพระเจ้า ก็อ้างอิงถึงคุณสมบัติทางกายและความรู้สึกของมนุษย์ รวมทั้งประสบการณ์ของมนุษย์ ต่อพระองค์

ตัวอย่างเช่น ถึงแม้ว่าพระเจ้าเป็นวิญญาณ และไม่มีร่างกายทางวัตถุ พระคัมภีร์กล่าวถึงใบหน้า ดวงตา มือ หู ปาก จมูก ริมฝีปาก ลิ้น แขน เท้า น้ำเสียงของพระองค์ ฯลฯ[18] มีข้อความกล่าวถึงพระองค์ในแง่ประสบการณ์ของมนุษย์ด้วย เช่น มีบรรยายไว้ว่าพระองค์เป็นผู้เลี้ยงแกะ เจ้าบ่าว นักรบ ผู้พิพากษา กษัตริย์ สามี ฯลฯ[19] มีข้อความกล่าวถึงพระองค์ว่ามีส่วนร่วมในการกระทำของมนุษย์ เช่น เห็น ได้ยิน นั่ง เดิน ผิวปาก พักผ่อน สูดดม รวมทั้งรับรู้ เลือก และอบรมสั่งสอน[20]

ความรู้สึกที่เราประสบในฐานะมนุษย์ เป็นคุณสมบัติที่มาจากพระองค์ เพราะมีกล่าวไว้ว่าพระองค์รัก เกลียด รื่นรมย์ หัวเราะ เสียใจ หวงแหน โกรธ ปีติยินดี และอื่นๆ[21]

นอกจากนี้มีอุปมาอุไมยที่เชื่อมโยงพระเจ้ากับสิ่งสร้างสรรค์ต่างๆ ที่ไม่ใช่มนุษย์ เช่น เปรียบเทียบพระองค์กับสิงโต ดวงอาทิตย์ ลูกแกะ ศิลา ป้อมปาการ โล่ ฯลฯ[22]

ความเหมือนมนุษย์ รวมทั้งอุปมาอุปไมย คือสิ่งที่พระเจ้าดลใจให้ผู้เขียนพระคัมภีร์นำมาใช้ เพื่อบ่งบอกถึงแง่คิดว่าพระเจ้าเป็นเช่นไร และเราเชื่อมสัมพันธ์กับพระองค์ได้อย่างไร ถึงแม้ว่าพระเจ้าไม่มีมือ เท้า หู และดวงตาจริงๆ ถ้อยคำดังกล่าวก็เป็นพื้นฐานให้เราเข้าใจว่าพระเจ้าคืออะไร และพระองค์เชื่อมสัมพันธ์กับเราอย่างไร

นักศาสนศาสตร์ แจ็ค คอตเทลล์ กล่าวว่าภาษาเช่นนี้ ถือว่าเป็นการบ่งบอกถึงคุณความดีของพระเจ้า ที่ลดตัวลงมาอธิบายพระองค์เองในภาษามนุษย์ เพื่อเราจะได้เข้าใจสิ่งที่พระองค์บอกกล่าวได้ดีขึ้น[23]

เจ. ไอ. แพ็คเกอร์ เปรียบเทียบการที่พระเจ้าพูดคุยกับเราเหมือนบิดา ผู้มีสมองดุจไอสไตน์ อธิบายบางสิ่งให้เด็กวัยสองขวบเข้าใจ ภาษาที่ใช้เรียบง่าย ซึ่งเด็กเข้าใจได้ แทนที่จะอธิบายรายละเอียดทั้งหมด ซึ่งสลับซับซ้อนกว่าหลายเท่า[24] ยกตัวอย่างเช่น พระคัมภีร์บอกว่าพระเจ้าคือความรัก เราทราบว่าความรักเป็นเช่นไร จากประสบการณ์ของมนุษย์ ฉะนั้นเราจึงมีความเข้าใจบางอย่างเกี่ยวกับพระเจ้า ความรักเริ่มต้นมาจากพระเจ้า นี่คือคุณสมบัติประการหนึ่งของพระองค์ และพวกเราในฐานะสิ่งสร้างสรรค์ของพระองค์ ถูกสร้างขึ้นมาตามลักษณะของพระองค์ ก็สามารถมอบความรักได้ อย่างไรก็ตาม สำคัญที่จะเข้าใจว่าพระเจ้าเป็นความรักที่เหนือล้ำอย่างไม่มีที่สิ้นสุด ในสิ่งที่เราเข้าใจว่าเป็นความรัก การบ่งบอกว่าพระเจ้าคือบางสิ่ง เช่น ความรัก ในภาษามนุษย์ ก็ช่วยให้เรามีข้ออ้างอิง ทว่าไม่ได้ให้คำอธิบายครบถ้วนว่าพระเจ้าคือความรักนั้นหมายถึงอะไร ความครบถ้วนในความรักของพระเจ้า เหนือล้ำความรักใดๆที่เราเคยเข้าใจ แต่ความจริงที่ว่าเราเชื่อมสัมพันธ์กับความรักได้ และมีความเข้าใจบ้าง ก็ช่วยให้เราสำนึกว่าพระเจ้าเป็นเช่นไร ด้วยสื่อความหมายที่เราเข้าใจได้

พระเจ้าคือวิญญาณ พระองค์คือบุคคลเช่นกัน รวมทั้งเป็นพระเจ้าผู้ทรงพระชนม์ พระองค์มีคุณสมบัติของบุคคล เช่น สำนึกในตัวเอง มีสติสัมปชัญญะ ความตั้งใจในตัวเอง เชาวน์ปัญญา ความรู้ และความตั้งใจ เนื่องจากมนุษย์ถูกสร้างขึ้นมาตามลักษณะของพระเจ้า เราก็เป็นบุคคล วิธีหนึ่งที่เราเข้าใจได้มากที่สุดก็คือ จากภาษาที่บ่งบอกถึงการปรากฏกายของพระเจ้า การที่จะบ่งบอกถึงธรรมชาติและวิสัยของพระองค์ พระเจ้าใช้ภาษาที่เผยถึงบุคคล ซึ่งช่วยให้เราเข้าใจพระองค์ ในแง่ที่เราคุ้นเคย

ผู้ประพันธ์ท่านหนึ่งอธิบายไว้ว่า ผู้เขียนพระคัมภีร์ทราบเป็นดีว่าพระเจ้าไม่มีร่างกายจริงๆ แต่เขาก็ยืนยันว่าพระเจ้าเป็นบุคคลโดยแท้ พระองค์มองดูมนุษย์ พระองค์เอื้อเฟื้อเขา พระองค์ให้คำปรึกษาแก่เขา ในแง่นี้พระองค์ก็มี “ตา” “มือ” และ “เท้า” การหลีกเลี่ยงเรื่องการปรากฏกายของพระเจ้า ก็เป็นการละเลยที่จะวาดภาพพระเจ้าในความเป็นจริงที่พระองค์ทรงพระชนม์และเป็นบุคคล[25]

พระเจ้าเลือกที่จะเผยพระองค์เองต่อมนุษย์ ผ่านถ้อยคำที่พระองค์กล่าวกับและกล่าวผ่านผู้เขียนพระคัมภีร์ ในการทำเช่นนั้น พระองค์กล่าวในภาษาและลักษณะที่เขา และพวกเราผู้ที่ตามมา จะเข้าใจได้ พระองค์เผยพระองค์ว่าเป็นพระเจ้าผู้ทรงพระชนม์ ผู้ซึ่งเป็นบุคคล วิญญาณ และมองด้วยตาเปล่าไม่เห็น เราจะครอบคลุมเพิ่มเติมว่าพระองค์เผยพระองค์เองอย่างไร ในบทความต่อๆไปของเรื่องชุดนี้

ชีวประวัติ

คาร์ล บาร์ธ เรื่อง The Doctrine of the Word of God เล่ม 1 ตอนที่ 2 สำนักพิมพ์ Peabody: Hendrickson Publishers ค.ศ.2010

หลุยส์ เบอร์คอฟ เรื่อง Systematic Theologyสำนักพิมพ์Grand Rapids: Wm. B. Eerdmans Publishing Company ค.ศ.1996

แจ็ค คอตเทรล เรื่อง What the Bible Says About God the Creatorสำนักพิมพ์ Eugene: Wipf and Stock Publishers ค.ศ.1996

วิลเลียม เลน เคร็ก ชุดคำบรรยายเรื่อง The Doctrine of God http://www.reasonablefaith.org/site/PageServer?pagename=podcasting_main

เจมส์ ลีโอ การ์เร็ต จูเนียร์ เรื่อง Systematic Theology, Biblical, Historical, and Evangelicalเล่ม 1 สำนักพิมพ์ N. Richland Hills: BIBAL Press ค.ศ.2000

เวย์น กรูเด็ม เรื่อง Systematic Theology, An Introduction to Biblical Doctrineสำนักพิมพ์ Grand Rapids: InterVarsity Press ค.ศ.2000

กอร์ดอน อาร์. ลูวิส และ บรูซ เอ. เดมาเรสต์ เรื่อง Integrative Theology สำนักพิมพ์ Grand Rapids: Zondervan ค.ศ.1996

บรูซ มิลเน เรื่อง Know the Truth, A Handbook of Christian Belief สำนักพิมพ์ Downers Grove: InterVarsity Press ค.ศ.2009

จอห์น ธีโอดอร์ มูลเล่อร์ เรื่อง Christian Dogmatics, A Handbook of Doctrinal Theology for Pastors, Teachers, and Laymen สำนักพิมพ์ St. Louis: Concordia Publishing House ค.ศ.1934

ลุดวิก อ็อต เรื่อง Fundamentals of Catholic Dogma สำนักพิมพ์ Rockford: Tan Books and Publishers, Inc. ค.ศ.1960

เจ. ไอ. แพ็คเกอร์ ชุดคำบรรยายเรื่อง The Attributes of God ชุดที่ 1 และ 2

เจ. ร็อดแมน วิลเลียมส์ เรื่อง Renewal Theology, Systematic Theology from a Charismatic Perspective สำนักพิมพ์ Grand Rapids: Zondervan ค.ศ.1996